Enormno povećanje obaveza za preduzetnike Republike Srpske u 2025. godini u odnosu na 2024. godinu!

Samostalni preduzetnici u Republici Srpskoj, kojima je to osnovno zanimanje, morali su u prošloj godini da izdvoje 4.323,36 KM za doprinose...

Samostalni preduzetnici u Republici Srpskoj, kojima je to osnovno zanimanje, morali su u prošloj godini da izdvoje 4.323,36 KM za doprinose i minimalno 600 KM za porez na dohodak (paušal), ukupno 4.923,36 KM, dok će u 2025. godini taj iznos biti veći za 25,69 % (+1.264,8 KM), te će ukupne obaveze iznosti 6.188,16 KM.

Ovaj minimum obaveza za male preduzetnike se povećava za 600 KM godišnje, odnosno na ukupno 6.788,16 KM, ako mali preduzetnik ima promet veći od 50.000 KM godišnje.

Ako se samostalni preduzetnik nije registrovao kao mali preduzetnik i ne plaća paušal (50 KM mjesečno za prihode ispod 50.000 KM godišnje i 100 KM mjesečno za prihode od 50.000 do 100.000 KM godišnje), onda je u obavezi da plaća porez na dohodak od samostalne djelatnosti po stopi od 10 % na prihod umanjen za rashode.

Promjene u visini obaveza koje samostalni preduzetnici i oni koji obavljaju samostalna zanimanja moraju da plate rezultat su izmjena Zakona o doprinosima i Zakona o porezu na dohodak koji su na snazi od 1. januara tekuće godine.

Zakon o doprinosima

Minimalna osnovica doprinosa od 1. januara 2025. godine iznosi 70 % prosječne bruto plate u Republici Srpskoj za prethodnu, 2024. godinu.

Prema podacima Zavoda za statistiku RS, prosječna bruto plata za 2024. godinu iznosi 2.146 KM, a 70 % tog iznosa je 1.502,20 KM, što je osnovica za obračun doprinosa.

Doprinosi iznose 31 % i čine ih: doprinos za PIO 18,5 %, za zdravstvo 10,2 %, za dječiju zaštitu 1,70 % i za nezaposlenost 0,6 %). Tako je 31 % osnovice 465,68 KM mjesečno, što samostalni preduzetnici (osnovna djelatnost) moraju da plate.

Što se tiče onih koji su samostalnu djelatnost registrovali kao dopunsku, oni u ovoj godini plaćaju doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje na osnovicu koja iznosi 30 % prosječne bruto plate u Republici Srpskoj. Doprinos za PIO iznosi 18,5 % osnovice. Osnovica je 643,80 KM, a na osnovu toga doprinosi za PIO iznose 119,10 KM mjesečno. Iste ove doprinose za PIO moraju da plaćaju i lica koja ostvaruju dohodak od samostalne djelatnosti, a korisnici su prava na penziju.

Plaćanja doprinosa oslobađaju se lica koja ostvaruju pravo na penziju iz Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja Republike Srpske ako ostvaruju primanja za rad u okviru neprofitnih organizacija koje se bave pružanjem socijalne pomoći.

Lica koja djelatnost obavljaju kao dodatnu i dalje su izostavljena od obaveze plaćanja doprinosa, zbog činjenice da se radi o licima koja tu djelatnost ne mogu obavljati ličnim radom, već isključivo preko zaposlenih radnika.

Podsjećamo, do 2025. godine, samostalni preduzetnici (osnovna djelatnost) plaćali su doprinose na osnovicu koju čini najmanje 60 % prosječne bruto plate u Republici Srpskoj za prethodnu godinu, a ako su tu djelatnost obavljali kao dopunsku ili dodatnu, nisu plaćali doprinose.

Proširen je broj samostalnih zanimanja koja po svojoj prirodi jesu posebne profesionalne ili intelektualne usluge, a ista lica ne mogu podnijeti zahtjev za plaćanje poreza kao mali preduzetnik.

Mjesečna osnovica za doprinose za samostalna zanimanja iznosi 100 % prosječne bruto plate u RS za prethodnu godinu. Tako 31 % od 2.146 KM iznosi 665,26 KM, što su obavezni mjesečni doprinosi za samostalna zanimanja.

Tu spadaju:

1. samostalne djelatnosti advokata, notara, zdravstvenih radnika, veterinara, turističkih vodiča, inženjera, arhitekata, istraživača, naučnika, pronalazača, stečajnih upravnika, tumača, vještaka, novinara, umjetnika, sportista, brokera,

2. računovodstvene, knjigovodstvene i revizorske djelatnosti, djelatnost poreskog savjetovanja, kao i djelatnost savjetovanja koje se odnosi na poslovanje i ostalo upravljanje,

3. djelatnosti reklamiranja, oglašavanja i istraživanja tržišta.

Ova zanimanja plaćaju i porez od 10 % na dobit, odnosno na razliku prihoda i rashoda.

Zakon o porezu na dohodak

Ukupan godišnji prihod malog preduzetnika umjesto dosadašnjih 50.000 KM, od 1. januara 2025. godine biće 100.000 KM, s tim da taj prihod obuhvata zbir prihoda tog preduzetnika i sa njim povezanih lica koja obavljaju istu samostalnu djelatnost. Povezanim licima smatraju se bračni i vanbračni supružnici, djeca i usvojenici, roditelji i usvojioci, kao i braća i sestre koji žive u zajedničkom domaćinstvu sa samostalnim preduzetnikom.

Donji iznos poreza koji je mali preduzetnik dužan da plati podignut je sa 600 KM na 1.200 KM godišnje. To znači da će umjesto dosadašnjeg paušala od 50 maraka mjesečno, preduzetnici morati da plaćaju 100 KM mjesečno.

Međutim, izuzetak su najmanji preduzetnici čiji godišnji prihod ne prelazi 50.000 KM, i za njih je zadržan postojeći princip najnižeg iznosa poreza od 600 KM godišnje (50 KM mjesečno).

Oporezivanje nerezidenata

U zakon se dodaje novi član kojim se oporezuju nerezidenti. Porez na dohodak od samostalne djelatnosti koji nerezident ostvari povremenim obavljanjem djelatnosti, odnosno pružanjem usluga, plaća se po odbitku od ukupne naknade, odnosno dohotka, po stopi od 10 % bez prava na priznavanje rashoda, ako ugovorom o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja nije drugačije uređeno.